Lei da Memoria Histórica

Que é

A Lei 52/2007, coñecida como Lei de Memoria Histórica, recoñece o dereito á reparación moral e á recuperación da memoria persoal e familiar dos que padeceron persecución ou violencia durante a Guerra Civil e a Ditadura.

Por esta razón, no seu artigo 4 a Lei considera o dereito a obter unha Declaración de reparación e recoñecemento persoal aos que durante a Guerra Civil e a Ditadura padeceron persecucións, condenas, sancións ou calquera outra forma de violencia persoal por razóns políticas, ideolóxicas ou de crenza relixiosa.

Entre estas razóns se inclúe a pertenza, colaboración ou relación con partidos políticos, sindicatos, organizacións relixiosas ou militares, minorías étnicas, sociedades secretas, loxas masónicas e grupos de resistencia, así como o exercicio de condutas vinculadas con opcións culturais, lingüísticas ou de orientación sexual.

Mediante esta Declaración, a democracia española honrará aqueles cidadáns que padeceron directamente a inxustiza e os agravios derivados da Guerra Civil e da Ditadura franquista. Aos que perderon a vida e tamén aos que perderon a súa liberdade ao padecer prisión, deportación, confiscación dos seus bens, traballos forzosos ou internamentos en campos de concentración dentro ou fóra das nosas fronteiras. Igualmente, recoñecerase aos que perderon a patria ao ser empurrados a un longo, desgarrador e, en tantos casos, irreversible exilio.

Que efectos ten a Declaración de Reparación

Esta Declaración leva consigo o recoñecemento e a reparación moral para aquelas persoas que sufriron as consecuencias da Guerra Civil e da Ditadura, e para os seus familiares.

Entregarase ao peticionario un Título expedido polo Ministro de Xustiza no que constará a Declaración de reparación e recoñecemento persoal.

Concederase unha única Declaración de reparación para cada persoa afectada. Unha vez concedida, o Ministerio de Xustiza poderá expedir copias do Título a outros familiares ou institucións públicas que acrediten a súa relación co afectado cando así o soliciten.

A Declaración non supón o recoñecemento de responsabilidade patrimonial do Estado nin de calquera Administración Pública, nin dá lugar a efecto, reparación ou indemnización de índole económica ou profesional. Con todo, será plenamente compatible con calquera outra fórmula de reparación prevista no ordenamento xurídico.

¿Quen ten dereito a solicitar a Declaración de reparación e recoñecemento persoal?

• A persoa directamente afectada, con independencia da súa nacionalidade.
• En caso de falecemento da anterior, poderán solicitar a Declaración:
  • O cónxuxe ou persoa ligada con análoga relación de afectividade.
  • Os ascendentes: pais, avós, etc.
  • Os descendentes: fillos, netos, etc.
  • Os irmáns.
• Só no caso de non existir cónxuxe (ou persoa con análoga relación de afectividade) nin os familiares citados, poderán solicitar a declaración as institucións públicas nas que a persoa afectada desenvolvese cargo ou actividade relevante (por exemplo o concello se foi alcalde, a universidade se foi reitor, etc.). Para iso, será necesario un acordo previo do órgano colexiado de goberno.

Documentación necesaria para solicitar a declaración

• Modelo de solicitude : A solicitude de Declaración de reparación deberá formalizarse segundo o MODELO que pode descargarse aquí.
• Documentos sobre o afectado e, se for o caso, peticionario. Dependendo de quen solicite a Declaración, deberán presentarse ademais os seguintes documentos (orixinais ou copias compulsadas):
  • Documentos acreditativos da identidade do afectado (DNI, pasaporte ou outro documento que poida acreditar a súa identidade e nacionalidade).
  • Se a solicitude non a presenta o afectado por falecemento, deberán presentarse ademais os documentos que acrediten a identidade do peticionario e o vínculo coa persoa afectada (libro de familia, certificado rexistral, etc.).
  • No suposto de que o solicitante sexa unha institución pública, deberán achegarse os documentos acreditativos da personalidade xurídica da entidade, da representación e do vínculo co afectado.
• Documentos sobre os feitos e razóns da petición. En todo caso, deberá presentarse toda a documentación que obre en poder do peticionario relativa aos feitos e razóns que a motivan, así como todos aqueles antecedentes que se consideren oportunos

  Poderanse achegar tamén documentos e informes expedidos por entidades ou institucións, públicas ou privadas, que estean relacionadas coa reparación e recuperación da memoria persoal e familiar das vítimas da Guerra Civil e a Ditadura, así como dos partidos políticos, sindicatos e asociacións que sufriron persecución durante a Ditadura.

  Nas instrucións adxuntas ao modelo de solicitude ofrécese toda a información necesaria sobre os distintos documentos.

Prazos

A Declaración poderase solicitar en calquera momento. Se a solicitude non vai acompañada dos datos e documentos necesarios para a súa tramitación, pedirase ao interesado que os presente nun prazo de 10 días. Se non o fai, ditarase resolución na que se considerará que desistiu da súa petición.

Isto non impide que o interesado poida volver presentar a solicitude posteriormente, unha vez que obteña os documentos que no seu momento non puido achegar.

A Administración deberá notificar a resolución ao interesado no prazo de 6 meses contados dende a data de presentación. Pasado ese prazo sen que se dite resolución, a solicitude entenderase estimada.

Presentación da solicitude

• Presencial

  A solicitude poderá presentarse en calquera dos seguintes enderezos do Ministerio de Xustiza:

  • Nas Xerencias Territoriais do Ministerio: consultar os enderezos (PDF. 31 KB)
  • Na Oficina Central de Atención ao Cidadán -Rexistro Xeral- (Plaza de Jacinto Benavente, 3. 28012 Madrid)

    

• Por Internet (con certificado dixital)

  As solicitudes das declaracións de reparación e recoñecemento persoal pódense solicitar de forma presencial ou de forma telemática a través de Internet. A acreditación da identidade do solicitante realizarase mediante certificado dixital.